بیماری زنگ گندم و جو و روش کنترل آن

یکی از بیماریهای مخرب بهاره در گندم و جو میباشد و خسارات زیادی به عملکرد محصول وارد میکند. هاگهای باقیمانده روی بقایای گیاهان و علفهای هرز باعث بروز بیماری در بهار میشوند.

مدیریت زنگ ساقه گندم

زنگ ساقه (Puccinia graminis f. sp. tritici) یک بیماری برگی است که اگر در اوایل بهار رخ دهد و اگر کنترل نشود، می‌تواند عملکرد گندم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. عوامل خطر، استراتژی‌های مدیریت (شامل انتخاب انواع و قارچ‌کش‌های برگی) و کاهش عملکرد از واریته‌های مختلف در اینجا مورد بحث قرار می‌گیرند.

معرفی

در مناطق غربی، زنگ ساقه معمولاً باعث تلفات 10 تا 50 درصدی گندم می‌شود، اما زمانی که در اوایل بهار رخ می‌دهد و کنترل نشود، این میزان تا 90 درصد افزایش مییابد. زنگ ساقه به گندم و تریتیکاله حمله می‌کند اما جو نیز می‌تواند میزبان مهمی در ماه های تابستان باشد. زنگ ساقه باعث ایجاد توده های بزرگ بیضی مایل به قهوه ای مایل به قرمز تا اسپور دراز در دو طرف برگ، روی غلاف برگ، ساقه و بیرون سرها می‌شود. پوسچول ها لبه های پارگی دارند.

زنگ ساقه به گیاهان زنده نیاز دارد که روی آنها رشد کرده و تولید مثل کنند. برای آلوده کردن محصولات زراعی در طول فصل، باید تابستان را با آلوده کردن غلات میزبان یا میزبان‌های علفی، که به «پل سبز» معروف است، زنده بماند.

زنگ‌های دیگری که گندم را در آلوده می‌کنند زنگ راه راه و زنگ برگ هستند، اما روی ساقه‌ها دیده نمی‌شوند. اطلاعات بیشتر در مورد آنها را می توان در مدیریت زنگ راه راه و زنگ برگ در گندم در استرالیای غربی یافت.

عوامل خطرزا در گسترش بیماری زنگ

در حالی که مقاومت واریته بر ریسک هر محصول تأثیر می گذارد، خطر کلی شیوع زنگ تحت تأثیر عوامل متعددی است که می توانند در هر فصل در نظر گرفته شوند. این عوامل شامل؛

میزان زنگ ساقه موجود در فصل قبل - زنگ ساقه بیشتر در یک سال مشخص به این معنی است که شانس بیشتری برای انتقال به فصل بعدی وجود دارد.

باران‌های تابستانی و پاییزی – باران‌های تابستانی امکان توسعه میزبان‌های (پل سبز) را فراهم می‌کند و باران‌های پاییزی باعث ایجاد زودرس زنگ در این داوطلبان می‌شود. عمدتاً گندم و تریتیکاله را آلوده می‌کند اما می‌تواند جو و برخی علف ها از جمله علف جو و علف معمولی گندم را آلوده کند. برای اطلاعات بیشتر به صفحه اطلاعات آب و هوای فصلی مراجعه کنید.

باران های بهاری و شرایط گرم مرطوب - اگر همه عوامل دیگر رخ دهند و زنگ اولیه در محصولات ایجاد شود، در صورت مرطوب بودن مناسب بهار، اپیدمی زنگ ساقه احتمال بیشتری دارد. زنگ ساقه دمای 30-15 درجه سانتی گراد و شرایط مرطوب را ترجیح می‌دهد. باد می‌تواند هاگ ها را در فواصل زیاد پخش کند، بنابراین هر گونه شیوع بیماری در یک فصل (حتی در فصل های دور) خطر ایجاد می‌کند.

از دست دادن عملکرد بستگی به مقاومت واریته به بیماری و میزان شروع بیماری در محصول دارد. کاهش کیفیت مانند افزایش غربالگری و وزن کمتر هکتولیتری می‌تواند به اثرات کاهش عملکرد بالا بیافزاید.

کنترل قارچ کش ممکن است برای برخی واریته هامورد نیاز باشد. واریته های دارای پتانسیل بالای عملکرد محصول نیز باعث افزایش نرخ بازگشت قارچ کش ها می شود.

مدیریت پیش فصل

حذف گیاهان میزبان تابستانی که پل سبز را ایجاد کردند.

میزبان های تابستانی و پاییزی خود کاشته شده (عمدتاً گندم و جو) که به تولید پل سبز کمک می‌کنند، باید به محض رشد و حداقل چهار هفته قبل از کاشت محصول، با علف کش ها یا چرای سنگین کشت شوند. این امر انتقال موضعی هاگ های زنگ را کاهش می دهد و خطر عفونت اولیه را کاهش می دهد.

کاشت واریته های مقاوم

کاشت واریته هایی با مقاومت در برابر زنگ ساقه گندم در استانهای غربی تشویق می‌شود، به ویژه در سال هایی که خطر زنگ بالاست و در محیط های مستعد زنگ زدگی. انواعی که به طور جزئی یا کامل در برابر زنگ مقاوم هستند در کاهش تجمع بیماری و جلوگیری از تلفات موثر هستند. در محیط های مستعد زنگ زدگی یا فصول پرخطر، اجتناب از انواع حساس و بسیار حساس بسیار مهم است.

مدیریت بهاره

شرایط گرم شدن بهار به نفع زنگ ساقه است، بنابراین بیماری پس از ظهور برگ پرچم آشکار می‌شود. هنگامی که خطر زنگ ساقه وجود دارد.

قسمت های مختلف محصول را با بررسی دقیق گیاهان (به ویژه ساقه های پایین) از نظر علائم عفونت زنگ ساقه بررسی کنید.

اگر زنگ ساقه یافت شد، تعداد 100 ساقه تصادفی را از محصول جمع آوری کنید (یعنی 10 ساقه از 10 مکان) و تعداد ساقه های دارای زنگ ساقه را تعیین کنید.

قارچ کش های برگی

در جایی که زنگ ساقه گندم در واریته های حساس رخ می دهد، کنترل اقتصادی را می‌توان با استفاده از قارچ کش در شروع اولیه بیماری به دست آورد. پاسخ های اقتصادی ناشی از بهبود عملکرد و کیفیت دانه (کاهش غربالگری، افزایش وزن هکتولیتری) است. طیف وسیعی از مواد فعال قارچ کش برای کنترل زنگ ساقه ثبت شده است.

استفاده از قارچ کش برگی ثبت شده می تواند به طور موثر زنگ ساقه را کنترل کند. تشخیص زودهنگام بیماری مهم است زیرا آزمایش‌ها نشان می‌دهد که قارچ‌کش‌ها شدت زنگ‌زدگی بعدی را در قسمت‌هایی از گیاهان که در زمان استفاده از قارچ‌کش فقط اندکی آلوده شده بودند، کاهش می‌دهد، اما در قسمت‌هایی از گیاهان که در زمان درمان به شدت آلوده بودند، مؤثر نیست. درجه و مدت کنترل بستگی به میزان کاربرد دارد. اگر قارچ کش در اوایل توسعه بیماری استفاده شود، کنترل موثرتر است. با پیشرفت بیماری کنترل آن دشوارتر می‌شود. کنترل ضعیف به احتمال زیاد در نرخ های کمتر از میزان توصیه شده وجود دارد، به ویژه زمانی که سطح بیماری بالا باشد. در سطوح بالای بیماری، باید از نرخ های بالا استفاده کرد.

برخی از قارچکش های موثر در کنترل بیماری زنگ گندم و جو

مبارزه شيميايي به محض مشاهده علائم بيماري و به روش كانو نكوبي در صورت اپيدمي انجام شود. استفاده از ارقام مقاوم و متحمل، تراكم مناسب بوته، رعايت زمان كاشت مناسب، استفاده متعادل از كود سرك و پتاس، جلوگيري از هر گونه عاملي كه باعث افزايش علفي شدن گياه شود و كشت موزاييكي ( كشت چند رقم با درجه حساسيت و مقاومت هاي متفاوت ) توصيه مي شود.

قاغرچکش هایی مانند سایپروکونازول، تبوکونازول، آزوکسی استروبین+سایپروکونازول و پروپیکونازول با پیشنهاد کارشناس و در مقادیر توصیه شده استفاده شود.

استراتژی های محلول پاشی

کاهش توسعه اولیه همه گیری، بسیار مهم است. پاسخ‌های اقتصادی در واریته‌های حساس از محلول‌پاشی‌های قارچ‌کش برگی ثبت‌شده از قبل از رویش سر تا پر شدن دانه به دست آمده است. در واریته های کمتر حساس با سمپاشی های بعدی پاسخ کمتر خواهد بود.

محصولات آلوده به زنگ ساقه قبل از گلدهی در معرض خطر بالایی در نظر گرفته می‌شوند زیرا امکان کاهش عملکرد 50٪ یا بیشتر وجود دارد. اگر عفونت بعد از گلدهی شروع شود یا دوباره شروع شود، احتمال تلفات در حدود 25٪ وجود دارد.

چه زمانی و با چه سرعتی سمپاشی شود؟

در صورت تشخیص زنگ زدگی ساقه، محصولات حساس یا نسبتاً حساس را در اسرع وقت با قارچ کش مناسب با سرعت بالا اسپری کنید. برای محصولات با مقاومت متوسط، اگر آلودگی از میانگین 5 درصد ساقه های تصادفی آلوده بیشتر شد، به نظارت و سمپاشی ادامه دهید.

اگر زنگ ساقه پس از ظهور خوشه یا سر تشخیص داده شود، کنترل کوتاه مدت را میتوان با دز های استاندارد استفاده کرد، مشروط بر اینکه عفونت شدید نباشد. با این حال، نرخ بالای قارچ کش در آزمایش ها سودآورتر است.

اگر بعد از اینکه دانه ها در مرحله خمیری قرار گرفتند، زنگ زدگی ساقه تشخیص داده شد، در صورتی که محصول حداقل چهار هفته دیگر از پر شدن دانه قبل از مرحله خمیر سفت باشد، از قارچ کش استفاده کنید. هنگام انتخاب قارچ کش مناسب، مهم است که دوره های خودداری را در نظر بگیرید.

منبع

https://www.agric.wa.gov.au/grains-research-development/managing-stem-rust-wheat?nopaging=1