بیماری شانکر باکتریایی و راهکارهای کنترل آن چیست؟

شانکر باکتریایی توسط باکتری Pseudomonas syringae pv ایجاد می‌شود. بیشتر از همه گیلاس را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما همچنین می‌تواند به درختان آلو، گوجه سبز، آلو دمسون، هلو، زردآلو و بادام آسیب برساند.

 باکتری ها از طریق باران پخش می‌شوند و بر روی تنه و شاخه ها زمستان گذرانی می‌کنند و در بهار از طریق زخم وارد درخت می‌شوند. باکتری رشد می‌کند و رشد می‌کند و سمی به نام سیرنگومایسین تولید می‌کند که بافت درخت را از بین می برد. خطر ابتلا به شانکر باکتریایی با زخم های روی تنه یا شاخه ها، که ممکن است در اثر آسیب سرمازدگی ایجاد شود، یا هرس در فصل خواب افزایش می یابد. حتی اسکارهای طبیعی ناشی از ریزش برگ نشان دهنده یک مسیر احتمالی عفونت است.

شانکر باکتریایی را می توان از لکه های فرورفته روی تنه و شاخه هایی که یک ماده چسبنده چسبنده ترشح می‌کنند، تشخیص داد. شاخه های آسیب دیده پژمردگی را نشان می‌دهند - زمانی که برگ ها و شاخه ها در طول فصل رشد پژمرده شده و می‌میرند. علاوه بر این، لکه‌های بنفش تیره، قهوه‌ای یا سیاه روی برگ‌ها با از بین رفتن بافت مرده، به سوراخ یا "شاخه‌های" تبدیل می‌شوند. کل برگ ممکن است زرد شود و بیفتد. برخی از انواع گیلاس بیشتر مستعد ابتلا به شانکر باکتریایی هستند، مانند رویال آن، بینگ، لامبرت، ناپلئون، سوئیتارت و وان. گونه های دیگر مانند Corum، Regia، Rainier، Sam و Sue مقاومت بیشتری دارند.

شانکر باکتریایی ممکن است زردآلو، هلو و بسیاری از انواع دیگر میوه های هسته دار را تحت تاثیر قرار دهد. اگر ضایعات فرورفته، آغشته به آب یا لکه‌ای روی تنه یا شاخه ها ایجاد شود، به این بیماری گیاهی مشکوک شوید. هنگامی که درختان در بهار شروع به رشد می‌کنند، ممکن است یک شیره با بوی ترش از این مناطق زخمی بیرون بیاید. شانکرها نسبت به پوست سالم اطراف تیره تر می‌شوند و بافت زیرین آن قهوه ای مایل به قرمز تا سیاه و مرطوب است. اگر شانکرها شاخه ها یا تنه را به کمربند ببندند، برگ های بالای ناحیه بیمار پیچ خورده و زرد می شوند. رشد متوقف می‌شود و شاخه یا درخت در نهایت می‌میرند.

باکتری عامل شانکر، Pseudomonas syringae، از طریق پوست آسیب دیده یا زخم موجود، مانند هرس بر روی شاخه یا شاخه، وارد درختان می‌شود. آسیب سرمازدگی در بهار ممکن است باعث ایجاد بیماریهای اضافی شود. عفونت شانکر باکتریایی در پاییز، زمستان و اوایل بهار (در هوای خنک و مرطوب) رخ می‌دهد و با باران یا آب و ابزارهای هرس پخش می‌شود. این باکتری‌ها در شانکرهای فعال، در جوانه های آلوده و روی سطح درختان و علف های هرز آلوده و سالم زمستان گذرانی میکنند. درختان گلدار را در هنگام گلدهی هرس کنید، زمانی که زخم ها سریعتر بهبود می‌یابند. اندام های پژمرده یا مرده را به خوبی از زیر نواحی آلوده بردارید. از هرس در اوایل بهار و پاییز که باکتری ها بیشتر فعال هستند خودداری کنید. تمام برش های هرس را بلافاصله با چسب باغبانی بپوشانید و مطمئن شوید که تجهیزات هرس خود را (با یک قسمت سفید کننده به 4 قسمت آب ) پس از هر برش ضد عفونی کنید.

اگر در اطراف پایه درختان از دستگاه های علف زن استفاده میکنید سعی کنید به درختان آسیب وارد نشود تا از عفونت جلوگیری شود. پوست تنه را با رنگ لاتکس سفید رقیق شده با آب رنگ کنید تا نوسانات دمایی آسیب رسان پوست را کاهش دهید. تحقیقات نشان داده است که قارچ کش های مسی تا حدی در برابر این مشکل درختان میوه هسته دار موفق هستند. با این حال، نتایج متناقض هستند. توصیه میکنیم از آن به عنوان بخشی از یک برنامه مدیریت کلی استفاده کنید. برای بهبود گردش هوا و خشک نگه داشتن تنه و طوقه، علف های هرز را از اطراف پایه درختان جوان بردارید.

قارچکش هایی مانند نوردوکس یا بردوفیکس قارچکش و باکتری کشهای مسی هستند که برای پیشگیری و درمان بیماری به صورت سمپاشی چهارگانه و پانسمان تنه در مناطق بیماری بعد از تراشیدن صمغ محل زخم در کنترل و پیشگیری از این بیماری بسیار موثر است.

Organocide® Plant Doctor یک قارچ کش سیستمیک سازگار با زمین است که راه خود را در کل گیاه برای مبارزه با تعداد زیادی از بیماری ها در گیاهان زینتی، چمن، میوه ها و غیره انجام می دهد.

شانکر باکتریایی در گیلاس های شیرین

شانکر باکتریایی در گیلاس شیرین توسط باکتری Pseudomonas syringae pv ایجاد می‌شود. معمولاً در مناطقی با آب و هوای مرطوب و سرد مانند غرب کشور، مشخص می شود. در مناطق گرم و خشک تولید کننده گیلاس در شرق کشور، شانکر باکتریایی برای مدت طولانی در درجه دوم اهمیت قرار دارد. با این حال، در سال های اخیر، این بیماری به ویژه در باغ های جدید بیشتر مشاهده شده است. افزایش آشکار سطح بیماری مشاهده شده را میتوان به عوامل متعددی نسبت داد که به ظاهر مشهودترین آن حساسیت بالای ارقامی مانند "Coral Champagne" است.

عوامل دیگر موثر بر بیماری شانکر باکتریایی شامل شرایط آب و هوایی شدید و شیوه های آبیاری است. به عنوان مثال، یخبندان های با دمای کمتر از انجماد در طول اواخر اسفند تا فروردین ماه بر بسیاری از باغ‌های میوه درختی و به دنبال آن شرایط خنک و مرطوب، از شرایط ایده‌آل برای رشد باکتری P. syringae بود. دمای بالای بی سابقه در ماه خرداد که در طول تابستان ادامه یافت منجر به تنش اضافی گیاه و افزایش حساسیت به عفونت میشود. وجود سایر بیماری‌ها مانند بیماری گیلاس کوچک (LCD) یا ورتیسیلیوم هم می‌تواند درختان را مستعد بیماری با PSS کند.

عامل بیماری زا در بیماری شانکر

بیماری شانکر باکتریایی در گیلاس شیرین توسط باکتری Pseudomona syringae pv ایجاد می‌شود. syringae می‌تواند گونه های متعددی از جمله آلبالو، هلو، آلو، انواع توت ها و بسیاری از علف های هرز موجود در کف باغ ها را آلوده کند. علاوه بر این، P. syringae می‌تواند یخ را در داخل سلول گیاهی تشکیل دهد و آسیبی ایجاد کند که به آن فعالیت هسته زایی یخ می‌گویند در واقع درختان آلوده به این بیماری در برابر آسیب یخبندان حساس تر هستند.

راههای گسترش آلودگی باکتریایی

جمعیت باکتری در طول بهار پس از باز شدن جوانه افزایش می یابد و علائم بیماری در بهار و تابستان ایجاد می شود. در اواخر تابستان، جمعیت باکتری کاهش می‌یابد. با این حال، ممکن است در طول شرایط سردتر و مرطوب‌تر پاییز، دومین بار عفونت ایجاد شود.

PSS میتواند از طریق پیوند منتقل شود و میتواند به صورت سیستمیک در سراسر گیاه جابجا شود. پایه های قوی نسبت به پایه های پاکوتاه و نیمه پاکوتاه شانس بیشتری برای پیوند ریشه و انتقال PSS به درختان اطراف دارند. پاتوژن همچنین میتواند توسط باد، باران یا آب آبیاری و حشرات پراکنده و منتشر شود. باکتری PSS را میتوان با قطرات آب شسته و منتقل کرد. حرکت مکانیکی در طول هرس خطرناک به نظر نمی‌رسد، اما اگر تجهیزات در تماس مستقیم با عامل بیماری زای تازه باشد و شرایط مساعد (یعنی خنک و مرطوب) باشد، نباید از آنها غافل شد.

شرایط مستعد کننده به شروع بیماری شانکر باکتریایی

باکتری برای ورود به گیاه و شروع عفونت نیاز به زخم یا سوراخ دیگری دارد، بنابراین هر شرایطی که به درخت آسیب برساند، خطر عفونت را افزایش می‌دهد. شانکر باکتریایی به شدت با یخ زدگی های زمستانی و یخبندان های بهاری مرتبط است. درختانی که در شرایط آب و هوایی سخت آسیب دیده اند، زخم هایی خواهند داشت که وقتی در معرض آب (باران یا آبیاری) و دمای خنک (بین 59 تا 77 درجه فارنهایت (15 تا 25 درجه سانتیگراد) قرار میگیرند، شرایط ایده آلی برای بروز عفونت است. بنابراین، عفونت PSS به احتمال زیاد در طول زمستان، بهار یا پاییز است، با این حال علائم معمولا بین بهار و تابستان مشاهده می‌شود. بیشتر عفونت‌ها با بریدگی سر (در طول کاشت در بهار) که در معرض آب آبیاری و دمای سرد قرار می‌گیرند، همراه بوده‌اند. آسیب یخ زدگی یا گرما در تنه، زخم های آفات (به عنوان مثال، گوزن ها و جوندگان)، یا زخم های مکانیکی محل های عفونت مطلوبی ایجاد می‌کنند. اسکارهای برگ تازه ناشی از بریدگی در پاییز یا با دست برداشتن از پایه درختان تازه کاشته شده نیز می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.

درختان ضعیف‌تر نیز نسبت به عفونت باکتری شانکر حساس‌تر هستند، به‌ویژه زمانی که درختان تحت تأثیر عوامل بیماری‌زای دیگر (مانند ویروس‌ها، فیتوپلاسماها، Verticillium sp.، Leucostoma، نماتدها و غیره) قرار می‌گیرند. Verticillium sp. در ترکیب با P. syringae در باغات زیادی دیده شده است. برخی شرایط محیطی هم منجر به استرس غیرزیستی اضافی میشوند، زمانی که پاتوژن وجود دارد، سطح عفونت را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد علائم می‌شود، به عنوان مثال. محدود کردن شرایط خاک با خاک های قلیایی، لایه های آهکی در خاک که رشد ریشه را محدود می کند، کمبود مواد مغذی، تنش آبی یا گرمای شدید.

علائم بیماری شانکر باکتریایی در گیلاس

مشخص ترین علائم عفونت در گیلاس و آلبالو، شانکر تیره است که گاهی با گوموزیس (تراشه قرمز مایل به قهوه ای) همراه است. اندام‌های جدید می‌توانند از بین بروند و بر جوانه‌ها یا شکوفه‌های تازه توسعه‌یافته که به خار متصل می‌مانند تأثیر بگذارند. عفونت در درختان جوان شایع تر است، اگرچه اگر شرایط مساعد باشد، میتواند در درختان در هر مرحله از رشد رخ دهد. صمغ های مایل به قرمز و بد بو در قشر ریشه نشان دهنده عفونت توسط PSS است. علائم معمولاً در پایه درختان ایجاد می‌شود، ناحیه‌ای که در درختان جوان بیشتر در معرض آسیب ماشین‌آلات، جوندگان، یخبندان و آبیاری قرار می‌گیرد و فرصت‌های متعددی را برای عفونت PSS فراهم می‌کند. توجه داشته باشید که شرایط دیگری نیز وجود دارد که میتواند منجر به صمغ در آلبالو شود. به طور کلی، صمغ غیر عفونی شفاف تا کهربایی است، بنابراین تشخیص معمولاً نیاز به ارزیابی متخصص یا آزمایش‌های آزمایشگاهی دارد.

هنگامی که باکتری تنه یا شاخه های اصلی را آلوده می‌کند، می‌تواند یک کمربند ایجاد کند، کل درخت یا شاخه‌های انتهایی شانکر را ضعیف کرده و علائمی شبیه به استرس آبی یا کمبود مواد مغذی ایجاد کند (مانند کلروز، برگ‌های کوچک، کوچک بودن برگ‌ها). میوه و مرگ درخت؛ بنابراین، عفونت PSS را می‌توان با سایر بیماری‌های غیرزیستی و زیستی (مانند شانکر لوکوستوما) که علائم مشابهی دارند، اشتباه گرفت. علائم اضافی عفونت PSS، بافت نکروزه در زیر پوست است، با یک الگوی قهوه‌ای مایل به قرمز مشخص که بر سیستم عروقی تأثیر می‌گذارد. این نکروز را می‌توان با برش مماس پوست و چوب با یک چاقوی تمیز و تیز مشاهده کرد.

درختان یا اندام های ضعیفی که در نتیجه عفونت شانکر باکتریایی کمربند بسته شده اند، همیشه با صمغ یا علائم عفونت در قسمت بالایی درختان ظاهر نمی‌شوند. در عوض، این اندام‌های ضعیف‌تر جذب آب و مواد مغذی را کاهش می‌دهند که منجر به میوه‌های کوچک و زرد شدن برگ‌ها می‌شود.

تکنیک های مدیریت فیزیکی و شیمیایی

اگر عفونت P. syringae در درخت وجود داشته باشد، کنترل عفونت و گسترش را می توان با موارد زیر انجام داد:

برش و برداشتن بافت عفونی: اندام های مبتلا به صمغ یا شانکر. با یک چاقو صمغ ها را تراشیده و در یک کیسه جمع کنید تا به محل سالم بافت تنه برسید. سپس با بردوفیکس روی آن را پانسمان کنید تا درمان شود.

سوزاندن شانکر بر روی اندام ها با شعله افکن پروپان دستی. که باید در بهار انجام شود (هاوکینز، 1976، فاس و آنتونلی، 2012).

سمپاشی های زمستانه با سموم مسی: اسپری های مس ثابت (هیدروکسید مس، مس ++). اکسیدهای مس (Cu+) در کنترل بیماری ناکارآمد هستند (Torres and Latorre, 2009).

سمپاشی های قبل از شکوفایی: اسپری های مس + هیدرات کاسوگامایسین HCL مبتنی بر آنتی بیوتیک 

اسپری های گوگرد (فاس و آنتونلی، 2012)

هنگام استفاده از محصولات آفت کش، همیشه تمام دستورالعمل های برچسب را بخوانید و دنبال کنید. پس از گلدهی کامل از محصولات مس استفاده نکنید (فوس و آنتونلی، 2012). توجه داشته باشید که گزارش هایی از مقاومت P. syringae به مس و آنتی بیوتیک ها هم در برخی مناطق دیده شده است (Pscheidt and Ocamb, 2021). کنترل ضعیف می تواند به دلیل مقاومت در برابر آفت کش ها، پوشش شیمیایی ضعیف، زمان بندی نامناسب و/یا فشار بالای بیماری ناشی از PSS در باغ باشد.