اصول اولیه زنبورداری

زنبورهای عسل برای عسل و سایر محصولات یا خدماتشان به عنوان گرده افشان شکوفه های میوه و سبزیجات یا به عنوان سرگرمی نگهداری می‌شوند. این عمل گسترده است: زنبورهای عسل در شهرها و روستاهای بزرگ، در مزارع و مراتع، در جنگل ها و بیابان ها، از قطب شمال و قطب جنوب تا استوا نگهداری می‌شوند. زنبورهای عسل اهلی نیستند. زنبورهایی که در یک محل سکونت دست ساز به نام کندو یا کندو زندگی می‌کنند با زنبورهایی که در یک کلونی روی درخت زندگی می‌کنند تفاوتی ندارند.

زنبورداری، مراقبت و مدیریت کلنی های زنبورهای عسل

در دوران باستان، مردم می‌دانستند که زنبورها عسل خوشمزه تولید می‌کنند، نیش می‌زنند و با ازدحام کردن بر تعدادشان می افزایند. در قرن هفدهم آنها ارزش دود را در کنترل آنها آموخته بودند و روبند صفحه نمایش را به عنوان محافظت در برابر نیش ایجاد کردند. از قرن هفدهم تا نوزدهم، اکتشافات کلیدی که بر اساس آن زنبورداری مدرن پایه گذاری شد، انجام شد. این رمز و رازها شامل رمز و راز ملکه زنبور عسل به عنوان مادر تقریباً تمام ساکنان کندو، تکنیک جفت گیری کنجکاو او، رشد بکرزایی، کندوهای قاب متحرک، و این واقعیت که زنبورها در صورت ناپدید شدن ملکه قدیمی، ملکه جدیدی را پرورش می‌دهند.

با توجه به این دانش، مردم توانستند به جای تکیه بر ازدحام طبیعی، یک مستعمره را طراحی کنند. سپس توسعه پایه شانه مومی، شانه ابتدایی که زنبورها بر روی آن شانه های مستقیم و آسان می سازند، و کشف اینکه می‌توان عسل را از آنها سانتریفیوژ یا استخراج کرد و از شانه ها استفاده مجدد کرد، راه را برای تولید عسل در مقیاس بزرگ هموار کرد. زنبورداری تجاری مدرن شناسایی بیماری‌های زنبور عسل و کنترل آن با دارو، ارزش گرده و جانشین‌های گرده در تولید کلنی‌های قوی و لقاح مصنوعی ملکه‌ها، کارایی تولید عسل کلنی‌ها را افزایش داده است.

زنبورهای عسل و کلنی های آنها

زنبورهای عسل

زنبورهای عسل از راسته Hymenoptera و یکی از گونه های Apis هستند. کلنی زنبورهای عسل مجموعه بسیار پیچیده ای از افراد است که عملاً به عنوان یک موجود زنده عمل می‌کند. معمولاً از زنبور ملکه تشکیل شده است، یک ماده بارور شده که قادر به تخم گذاری هزار یا تعداد بیشتر در روز است. ماده اکثر گونه های زنبور عسل مجهز به نیش سمی است.

زنبورهای عسل شهد، محلول قندی را از شهدهای موجود در شکوفه ها و گاهی از شهدهای موجود در برگ یا ساقه گیاهان جمع آوری می‌کنند. شهد ممکن است از 50 تا 80 درصد آب تشکیل شده باشد، اما زمانی که زنبورها آن را به عسل تبدیل کنند، تنها حدود 16 تا 18 درصد آب دارد. گاهی اوقات آن ها عسلک، ترشحات حشرات خاص گیاهخوار را جمع آوری می‌کنند و آن را به عنوان عسل ذخیره می‌کنند. رژیم کربوهیدرات اصلی زنبورها عسل است. آنها همچنین گرده، را از بساک گل ها جمع آوری می‌کنند. گرده، پروتئین های ضروری برای پرورش زنبورهای جوان را فراهم می‌کند. زنبورها در عمل جمع آوری شهد و گرده برای تهیه لانه، گلهایی را که بازدید می‌کنند گرده افشانی می‌کنند. زنبورهای عسل همچنین بره موم را جمع آوری می‌کنند، ماده ای صمغی از جوانه های درختان، برای مهر و موم کردن شکاف های کندو یا برای پوشاندن اجسام خارجی در کندو که نمی‌توانند آنها را جدا کنند. آنها آب را برای تهویه مطبوع کندو و رقیق کردن عسل هنگام مصرف جمع آوری می‌کنند. یک کلنی پرجمعیت در یک مکان مطلوب ممکن است ظرف یک سال 1000 پوند (450 کیلوگرم) شهد، آب و گرده را جمع آوری کرده و به کندو حمل کند.

زنبورها موم زنبور عسل را به صورت تکه های ریز در قسمت زیرین شکم ترشح می‌کنند و آن را به سلول های لانه زنبوری، جدار نازک، پشت به پشت و شش طرف قالب می‌زنند. استفاده از سلول بسته به نیاز کلنی متفاوت است. عسل یا گرده ممکن است در برخی از سلول‌ها ذخیره شود، در حالی که ملکه در برخی سلول‌ها تخم می‌گذارد، معمولاً یک تخم در هر سلول. منطقه ای که زنبورها از تخم ها در آن رشد می‌کنند، نزدیک ترین مولدین نامیده می‌شود. به طور کلی، عسل به سمت بالای شانه ها و گرده ها در سلول های اطراف نوزادان زیر عسل ذخیره می‌شود.

دمای قابل تحمل و دمای مناسب زندگی زنبور عسل

زنبورها بدون توجه به دمای بیرون، دمای یکنواختی در حدود 93 درجه فارنهایت (34 درجه سانتیگراد) در مولدین حفظ می‌کنند. اگر آب در دسترس باشد که کلنی می‌تواند در دمای حداکثر روزانه 120 درجه فارنهایت (49 درجه سانتیگراد) زنده بماند. هنگامی که دما به کمتر از 57 درجه فارنهایت (14 درجه سانتیگراد) می رسد، زنبورها پرواز را متوقف می‌کنند، برای حفظ گرما یک گروه محکم تشکیل می‌دهند و منتظر بازگشت هوای گرم هستند. آنها می توانند چندین هفته در دمای -50 درجه فارنهایت (46- درجه سانتیگراد) زنده بمانند.

هنگامی که گل های تابستانی فراوان شکوفا می شوند، تخم گذاری ملکه تحریک می‌شود، گروه منبسط می‌شود و عسل در شانه ها جمع می‌شود. هنگامی که تعداد زیادی زنبورهای جوان ظاهر می‌شوند، محل اقامت شلوغ می‌شود.

روش تولید ملکه توسط زنبورهای کارگر

هنگامی که کلنی پر از زنبورهای بالغ می‌شود و سلول های کافی وجود ندارد که ملکه بتواند تعداد زیادی تخم بگذارد، زنبورهای کارگر ده ها یا چند لارو کوچک را انتخاب می‌کنند که در غیر این صورت به زنبورهای کارگر تبدیل می‌شوند. این لاروها به وفور با ژل رویال تغذیه می‌شوند، غذای سفید رنگ با قوام ، که توسط غدد مخصوص مولدین در سر زنبورهای کارگر تولید می‌شود. سلولی که در آن لارو در حال رشد است به سمت پایین کشیده شده و بزرگ می‌شود تا امکان رشد ملکه فراهم شود. اندکی قبل از اینکه این ملکه های باکره به عنوان بزرگسال از سلول های ملکه خود بیرون بیایند، ملکه مادر همراه با ازدحام از کندو خارج می‌شود. ازدحام معمولاً در اواسط یک روز گرم رخ می دهد، زمانی که ملکه و بخشی از زنبورهای کارگر (معمولاً از 5000 تا 25000) ناگهان از کندو خارج شده و به هوا می چرخند. پس از چند دقیقه پرواز، ملکه ترجیحاً روی یک شاخه درخت اما گاهی اوقات روی پشت بام، اتومبیل پارک شده یا حتی شیر آتش نشانی فرود می‌آید. همه زنبورها در یک خوشه تنگ در اطراف او مستقر می‌شوند در حالی که تعدادی پیشاهنگ در حال شناسایی یک خانه جدید هستند. هنگامی که زنبورهای پیشاهنگ محل سکونت جدیدی را پیدا کردند، خوشه می شکند. ازدحام به هوا می رود و در یک توده چرخان به سمت خانه جدید پیش می رود. ازدحام کردن روش طبیعی تکثیر یا افزایش زنبورها است.

ملکه زنبور عسل

در کلنی والد، اولین ملکه ای که پس از خارج شدن ملکه مادر به همراه ازدحام زنبورها به دنیا می اید، بلافاصله سعی می‌کند بقیه را نابود کند. اگر دو یا چند نفر همزمان ظاهر شوند، تا سر حد مرگ می جنگند. هنگامی که باکره بازمانده حدود یک هفته شد، در پرواز جفت گیری خود اوج می‌گیرد. برای حفظ تنوع ژنتیکی در یک کلنی، یک ملکه اغلب با بیش از یک کارگر در هوا جفت گیری می‌کند. او ممکن است پروازهای جفت گیری را برای دو یا سه روز متوالی تکرار کند و پس از آن شروع به تخم گذاری می‌کند. او به ندرت دوباره کندو را ترک می‌کند مگر با ازدحام. به طور معمول، اسپرم کافی در کیسه اسپرم یا اسپرماتکا ذخیره می‌شود تا تمام تخمک هایی که او تا آخر عمر می‌گذارد بارور شود و حشرات نر هنگام جفت گیری می میرند.

ملکه می‌تواند تا پنج سال عمر کند، اگرچه بسیاری از زنبورداران هر یا دو سال یک بار ملکه را جایگزین می‌کنند. اگر او به طور تصادفی کشته شود یا شروع به تنزل در کارآیی تخم‌گذاری کند، زنبورهای کارگر ملکه‌ای را پرورش می‌دهند که جفت‌گیری می‌کند و تخم‌گذاری را بدون ظهور دسته‌ای آغاز می‌کند. او ملکه مادر را نادیده می‌گیرد که به زودی از مستعمره ناپدید می شود.

زنبورهای کارگر

زنبورهای کارگر در طول فصل فعال حدود شش هفته زندگی می‌کنند، اما اگر در پاییز بالغ شوند و زمستان را در کندو بگذرانند ممکن است چندین ماه زنده بمانند. همانطور که از نامش پیداست، زنبورهای کارگر تمام کارهای کندو را انجام می‌دهند، به جز تخم گذاری.

هواپیماهای بدون سرنشین(زنبورهای نر)

زنبورهای نر تنها زمانی پرورش می‌یابند که کلنی پرجمعیت باشد و منابع فراوانی از شهد و گرده وجود داشته باشد. آنها معمولاً چند هفته عمر می‌کنند، اما وقتی پاییز یا دوره طولانی ناملایماتی بر کلنی می‌آید، از کندو رانده می‌شوند تا از بین بروند. تنها وظیفه زنبورهای نر جفت گیری با ملکه است. ملکه می‌تواند تخم‌های زنبورهای نر (نابارور) را در سلول‌های زنبورهای نر بگذارد. اگر اجازه جفت گیری نداشته باشد یا ذخایر اسپرمش تمام شود، در سلول های کارگری تخم های بارور نشده می گذارد. توسعه تخم‌های بارور نشده در زنبورهای نر بالغ به نام پارتنوژنز شناخته می‌شود. گاهی اوقات یک کلنی ممکن است بدون ملکه شود و نتواند ملکه دیگری ایجاد کند. سپس برخی از زنبورهای کارگر شروع به تخم‌گذاری می‌کنند، اغلب چندین تا به یک سلول، و اینها به زنبورهای نر تبدیل می‌شوند. مستعمره ای که کارگران تخمگذار را توسعه داده است، به سختی می توان با ملکه تخمگذار ملکه کرد.

چرخه کار سالانه زنبورداری

سال زنبورداری از اوایل پاییز شروع می شود. در آن زمان او ملکه کلنی هایی می شود که ملکه های آنها به اندازه کافی بچه تولید نمی‌کنند و مطمئن می‌شود که هر کلنی ذخایر کافی دارد: حداقل 50 پوند (22 کیلوگرم) عسل و چندین قاب پر از گرده. برخی از زنبورداران همچنین برای کاهش آسیب احتمالی به زنبورهای بالغ در اثر بیماری نوزما، داروی فوماگیلین را تغذیه می‌کنند (به زیر بیماری و کنترل آفات مراجعه کنید). مستعمرات نیاز به قرار گرفتن در معرض آفتاب و محافظت در برابر بادهای سرد دارند. برخی از زنبورداران مناطق شمالی و کوهستانی در زمستان کلنی های خود را با مواد عایق می پیچند. برخی از زنبورداران زنبورهای خود را در پاییز می‌کشند، عسل را برداشت می‌کنند، وسایل خالی را ذخیره می‌کنند، سپس با یک بسته دو یا سه پوندی (0.8 یا 1.4 کیلوگرمی) زنبور عسل و یک ملکه جوان در بهار بعد دوباره ذخیره می‌کنند.

اگر کلنی ها در پاییز به خوبی آماده شوند، در طول زمستان به توجه کمی نیاز دارند. اما در اوایل بهار بررسی کلنی ها توسط زنبوردار مهم است. اغلب، مستعمرات قوی ذخایر غذایی خود را تمام می کنند و تنها چند روز قبل از اینکه گل ها به وفور شکوفا شوند گرسنگی می کشند. تنها چند پوند شربت شکر، 50-50 آب قند، یا یک شانه پر از عسل از کلنی مرفه‌تر دیگری می‌تواند چنین کلنی گرسنه‌ای را نجات دهد. ممکن است دوباره فوماگیلین به کلنی داده شود و برخی از زنبورداران نیز کیک جایگزین گرده یا مکمل گرده را تغذیه می‌کنند. عسل به کلنی ها داده نمی شود مگر اینکه زنبوردار از منبع آن مطمئن باشد. عسل حاصل از کلنی های مبتلا به بیماری مولدین خوار آمریکایی می‌تواند کلنی های او را آلوده کرده و خسارت جدی ایجاد کند.

با پیشروی فصل بهار، اندازه خوشه از جمعیت کم 10000 زنبور به 20000 زنبوری که در زمستان زنده مانده اند افزایش می یابد. برای انطباق با افزایش اندازه خوشه و زاد و ولد، نگهدارنده سوپرها یا جعبه های شانه بیشتری اضافه می‌کند. اگر شانه ها چنان دستکاری شوند که ملکه بتواند به طور مداوم منطقه تخم گذاری خود را به سمت بالا گسترش دهد، بعید است که کلنی ازدحام کند. این را می‌توان با قرار دادن شانه های خالی یا شانه هایی که در آنها بچه ها آماده بیرون آمدن هستند در بالای خوشه و شانه های پر از تخم ها یا لارو های جوان به سمت قسمت پایینی مولدین به دست آمد. زنبوردار می‌خواهد که کلنی در ابتدای جریان اصلی شهد به اوج جمعیت خود یعنی 50000 تا 60000 زنبور برسد.

زنبورهای دسته جمعی که با شکم پر عسل از کندو خارج شده اند به ندرت نیش می‌زنند. روش معمول برای گرفتن آنها این است که یک کندو یا جعبه واژگون را در زیر یا نزدیک آن قرار دهید، سپس زنبورها را تکان دهید یا دود کنید تا ملکه و اکثریت زنبورها را به داخل آن وارد کنید. بقیه دنبال می‌کنند. پس از اینکه دسته به طور ایمن در داخل جعبه قرار گرفت، می‌توان آن را به یک مکان دائمی منتقل کرد.

مقررات مربوط به نگهداری زنبورها

زنبورها باید در کندوهایی با شانه های متحرک نگهداری شوند. اگر زنبورها در یک جعبه اسیر شوند، معمولاً ظرف چند روز به کندوی با قاب متحرک منتقل می‌شوند تا عسل و شانه جدید در انتقال از بین نرود.

درخواست مستعمره یا منطقه جدید

هنگامی که یک زنبوردار ملکه یک کلنی می‌شود، ملکه ناتوان یا نامطلوب را برمی‌دارد و ملکه جدیدی را در قفس پرده‌ای در نزدیک‌ترین منطقه پرورش می‌دهد. پس از چند روز کلنی با او سازگار می‌شود و می‌تواند از قفس رها شود. یک ملکه عجیب و غریب که بدون این محافظت موقت در خوشه قرار می‌گیرد معمولاً بلافاصله توسط کارگران کشته می‌شود. ملکه‌ها معمولاً در قفس‌های مجزای حدود سه اینچ مکعبی (۵۰ سانتی‌متر مکعب) با حدود نیم دوجین زنبورهای همراه و یک گلوله از آب نبات قندی آماده‌شده مخصوصی که یک انتهای قفس را می‌بندند، حمل می‌شوند. هنگامی که قفس در کندو قرار می‌گیرد، زنبورهای دو طرف آب نبات را می‌خورند. زمانی که آب نبات مصرف می‌شود و زنبورها به یکدیگر می‌رسند، بوی آنها غیر قابل تشخیص است و ملکه از قفس به کلنی خارج می‌شود و وظایف تخم گذاری خود را آغاز می‌کند.

تجهیزات زنبورداری

ابزار استاندارد زنبوردار عبارتند از: سیگاری برای سرکوب زنبورها. پرده برای محافظت از صورت؛ دستکش برای افراد تازه کار یا افراد حساس به نیش؛ یک تیغه فولادی کند به نام ابزار کندو، برای جدا کردن قاب ها و سایر قسمت های کندو برای بررسی. چاقوی باز کردن، برای باز کردن سلول های عسل؛ و استخراج کننده، برای سانتریفیوژ کردن عسل از سلول ها.

مضرات نیش زنبور

نیش زنبور کارگر خاردار است و در زمان نیش زدن نیش از زنبور کنده می‌شود. دارای یک کیسه سم پر از سم و ماهیچه‌هایی است که به مدت چند دقیقه نیش را عمیق‌تر در گوشت وارد می‌کنند و میزان سم تزریق شده را افزایش می‌دهند. برای جلوگیری از این امر، نیش باید به یکباره خراشیده شود (به جای گرفتن و بیرون کشیدن). نیش زنبور عسل دردناک است و هیچ کس از درد مصون نمی‌ماند. با این حال، ایمنی در برابر تورم معمولاً پس از چند نیش ایجاد می‌شود. واکنش طبیعی به نیش زنبور، درد فوری و شدید در محل نیش است. این یک یا دو دقیقه طول می‌کشد و به دنبال آن قرمزی ایجاد می‌شود که ممکن است یک اینچ یا بیشتر گسترش یابد. تورم ممکن است تا روز بعد آشکار نشود. گاهی اوقات، واکنش های آلرژیک حاد در اثر نیش ایجاد می‌شود، معمولاً در افرادی که مشکلات آلرژیک دیگری دارند. چنین واکنشی در کمتر از یک ساعت آشکار می شود و ممکن است شامل دشواری شدید در تنفس، نامنظمی قلب، شوک، لکه دار شدن پوست و مشکل گفتار باشد. چنین افرادی باید فورا خدمات پزشک را دریافت کنند.